Energie opwekken met zonnepanelen is momenteel verreweg de meest populaire vorm van zelf energie opwekken. Zonnepanelen worden steeds goedkoper en efficiënter. Een goed zonnepaneel heeft momenteel een piekvermogen tot 400 Wp (Watt-piek). Indien gunstig geplaatst levert zo'n paneel gemiddeld 350 kWh stroom per jaar.
Andere mogelijkheden zijn het gebruik van zonneboiler (zonnecollectoren), warmtepomp (via aardwarmte of uit de lucht) en kleine windturbines. Voor het plaatsen van een windturbine is het aanvragen van een vergunning bij de gemeente en afstemming met de buren noodzakelijk.
Net als bij Energie Besparen kunnen onze energie coaches helpen met het maken van een juiste keuze. Door de vele mogelijkheden op het gebied van zonnepanelen, zonneboilers, warmtepompen, hybride systemen, maar ook mechanische ventilatie is vaak door de bomen het bos niet meer te zien. Daarnaast zijn er vele punten waar op gelet dient te worden, van zaken als belasting en subsidie, maar ook meer technische zaken als hoe zonnepanelen te plaatsen, welke schakeling tot hoe bereken je de benodigde warmte voor een huis. Kijk op het menu Energie Besparen voor meer informatie over energie coaches.
Indien hulp of advies gewenst is voor beoordeling offertes of subsidie aanvragen is deze voor leden gratis, voor niet-leden zal een kleine vergoeding worden gevraagd van €17,50. Afhankelijk van het verzoek kan een gereduceerd tarief worden berekend, vraag naar de mogelijkheden.
De zon komt elke dag gratis op
De zon stuurt een oneindige hoeveelheid energie naar de aarde. Zonnepanelen zetten een gedeelte van die energie om in stroom. Hieronder leest u hoe dat kan. Hiermee kunnen we, indien we in het bezit zijn van genoeg dakoppervlak, genoeg energie opwekken om in ons eigen verbruik te voorzien.
Weer of geen weer, altijd opbrengst
Op een bewolkte dag is er minder zonnestraling dan bij helder weer. In de winter zijn de dagen korter dan in de zomer. Toch levert het daglicht ook in die gevallen bruikbare energie. In Nederland levert de zon op jaarbasis 1.000 kWh per vierkante meter. Met zonnepanelen kunt u een deel van die energie omzetten in elektriciteit. Hoe meer zonnepanelen u plaatst, hoe meer elektriciteit de zon voor u genereert.
Zo werken zonnepanelen
Al in 1839 ontdekte de Franse natuurkundige Becquerel dat het mogelijk is om elektriciteit op te wekken uit zonlicht. Dit heet het PhotoVoltaïsch (PV) effect. Een zonnecel zet invallend zonlicht rechtstreeks om in elektriciteit. In de meeste systemen wordt hiervoor silicium (een halfgeleider) gebruikt. De zonnecel bestaat uit een dun laagje silicium met aan de bovenkant een negatieve en aan de onderkant een positieve lading, beschermd tussen twee glasplaten. De energie van het zonlicht brengt - via een elektrische toepassing - stroom op gang van de bovenkant van de zonnecel naar de metalen onderkant.
Door zonnecellen met elkaar te verbinden in een zonnepaneel en vervolgens meerdere zonnepanelen aan elkaar te schakelen, ontstaat een zonnestroom installatie.
Bij net gekoppelde zonnepanelen zet één omvormer of meerdere micro inverters de gelijkspanning van de zonnepanelen om in wisselstroom. Die wisselstroom of elektriciteit gaat rechtstreeks naar de toestellen in huis. Als de zonnepanelen op een bepaald ogenblik meer stroom produceren dan nodig is, stroomt elektriciteit naar het elektriciteitsnet. De elektriciteitsmeter zal op dat moment ‘terugdraaien’ (dit is nog zichtbaar bij een oude draaischijfmeter). Deze overtollige stroom wordt gebruikt om te salderen. ’s Nachts en op donkere dagen, of als er meer stroom nodig is dan de zonnepanelen kunnen leveren, wordt er gebruik gemaakt van het net.
Salderen is het verrekenen van uw terug geleverde kWh in een bepaalde periode met uw afgenomen kWh in dezelfde periode. Dit betekent dus dat de kWh welke u direct tijdens het opwekken verbruikt, hier niet in meegenomen worden. Wel dient opgemerkt te worden dat de salderingsregeling op langere termijn afgebouwd gaat worden, hoe en waneer is nog niet geheel duidelijk. Kijk hiervoor bij Nieuws voor de laatste informatie.
Zonnecollectoren zetten het zonlicht om in warmte, in tegenstelling tot zonnepanelen die licht omzetten in elektriciteit. De zonnecollector vangt zonlicht op en gebruikt deze warmte voor het verwarmen van een vloeistof. De vloeistof kan een temperatuur bereiken van 90 graden Celcius. Zonnecollectoren kunnen een aanvulling vormen op een CV installatie en op die manier gas besparen. Neem contact op met uw lokale installateur of één van onze partners om te bekijken of uw CV-installatie en dak geschikt zijn voor de plaatsing van zonnecollectoren.
Voor meer uitleg over de werking van zonnepanelen en zonneboilers klik op dit YouTube filmpje.
De toepassing en ontwikkeling van batterijen gaat snel. Vooral in combinatie met zonnepanelen zal deze toepassing populairder worden. Zolang saldering nog toegestaan is, is het financiële rendement voor velen nog te laag waarschijnlijk. In combinatie met een dynamisch energie contract en persoonlijke focus op besparen is een batterij wel zinvol, al is financieel rendement beter maar nog steeds beperkter. Een gemiddeld huishouden gebruikt ca. 10 kWh per dag, de meest gebruikte batterijen hebben tegenwoordig tussen 5-20 kWh opslagcapaciteit, vaak ook "stapelbaar". Batterijen zijn dus prima geschikt om piekbelasting in huis gedurende de dag (meestal einde van de dag, 's avonds) op te vangen en tegelijkertijd piekbelasting/lage prijzen gedurende zonuren op te slaan voor later gebruik. Afstemming verbruik, aantal zonnepanelen met de juiste batterijcapaciteit is dus belangrijk. Meer uitleg over batterijen gecombineerd met zonnepanelen en dynamische energieprijzen kijk dan op dit YouTube filmpje. Batterijen zijn dus niet geschikt om in de zomer elektra op te slaan en in de winter te gebruiken...
Naast de bekende Lithium-ion (Li-ion) batterijen zijn er intussen meer types op de markt, van zoutwater batterijen tot LiFePO4 (LithiumIJzerFosfaat).
Li-ion zijn het langst op de markt, ook bekend van de meeste elektrische auto's, de mobiele telefoon en laptop batterijen. Nadelen van Li-ion zijn gebruik van cobalt en bij oververhitting brand of zelfs explosie. Brand is dan niet te blussen met water (legio voorbeelden van elektrische auto's in brand). Dit type zijn normaliter uitgerust met een aantal beveiligingen ter voorkoming van oververhitting.
LiFePO4 en zoutwater batterijen hebben dit brandprobleem niet, maar zijn nieuwere ontwikkeling.
Reken gemiddeld op ca. 100 kg per 10 kWh, er zijn platte systemen voor aan de muur en staande systemen voor plaatsing op de vloer.
Plaatsing van een batterij in huis moet brandveilig gebeuren en meestal liever niet in kelders. Er is een handleiding beschikbaar (normering volgt op termijn) over "Veiligheidsprincipes voor kleinschalige Energie Opslag Systemen" (batterijen tot 20kWh). Klik hier om deze handleiding te downloaden.
Prijzen zakken langzaam, enkele jaren geleden van ruim €1000 per kWh naar €300-€800 per kWh, dit exclusief plaatsen en montage. De prijzen zijn afhankelijk van het type batterij, gegarandeerd aantal laadcycli, mogelijke connectie met zonnepanelen/omvormers en tegelijkertijd de regelmogelijkheden (automatisch, app, etc.) om op de gewenste momenten elektra op te slaan of te gebruiken.
Advies: vraag meerdere offertes aan en laat je voorlichten over de vele verschillende mogelijkheden.
Naast traditionele verwarmingsinstallaties die gebruik maken van aardgas, neemt het aantal alternatieve mogelijkheden toe. Een innovatief en duurzaam voorbeeld met hoog rendement is een warmtepomp. Uitleg hoe een warmtepomp werkt staat in dit YouTube filmpje. Met behulp van een warmtepomp is het mogelijk om de warmte van de aarde te gebruiken, voor het verwarmen of verkoelen van uw woning. De warmtepomp is een zeer duurzame oplossing om uw energieverbruik en CO2 uitstoot te verminderen. Een warmtepomp is kan werken op de buitenlucht als warmtebron of aardwarmte. Warmtepompen zijn reeds lang een bewezen en betrouwbaar principe: iedereen kent de koelkast, die ook een warmtepomp bevat: warmte wordt onttrokken uit de koelkast en via een warmtepomp aan de achterzijde van de koelkast afgegeven aan de ruimte. Dit werkt met een koudemiddel dat verdampt (warmte onttrekt/koud wordt) aan de ene kant en daarna weer vloeibaar gemaakt wordt aan de andere kant (samendrukken ofwel comprimeren van de damp tot vloeistof/warmte komt vrij). Klik hier voor een youtube video van MilieuCentraal met meer uitleg. Omdat gebruik wordt gemaakt van de buitenlucht als middel om warmte te ontrekken is er ruwweg een factor 4-5 (ca. 400-500% rendement!) minder energie nodig om een huis te verwarmen, dit in vergelijk met een HR ketel met ca. 93% rendement. Een warmtepomp verbruikt nog wel electriciteit voor de compressor en een combinatie met zonnepanelen is dan snel gemaakt. Voor het gebruik van een warmtepomp zijn er wel een aantal wensen met betrekking tot isolatie en vloerverwarming omdat de opgewekte warmte niet heel hoog in temperatuur kan zijn. Slechtere isolatie van het huis betekent dat er waarschijnlijk een hybride systeem nodig is om met aardgas bij te verwarmen bij te lage buitentemperaturen. Neem contact op met uw lokale installateur of één van onze partners voor meer informatie of roep de hulp in bij onze coöperatie voor een advies van een van de energiecoaches.
Enkele rekenvoorbeelden: 1 kuub gas is gelijk aan ca 10 kilowattuur energieinhoud en 1,78 kg CO2. Met een warmtepomp van 4-6kW (redelijk gemiddelde hybride warmte pomp) wordt ca. 1,5 kW aan electriciteit verbruikt om 6 kW warmte op te wekken. De CV ketel heeft ook een bepaald warmte opwekkend vermogen, dit staat op de ketel vermeld. Als uw verbruik in een wintermaand 100 kuub gas per maand is (met €1,40/kuub betekent dit €140,00 in deze maand), dan is dat gelijk aan 1000 kilowattuur aan energie die in het huis wordt gebracht. Uitgaande van een vlak verbruik geeft een maand van 30 dagen a 24 uur = 720 uur. Per uur is dan 1000/720= 1,4 kilowatt nodig. Een warmtepomp met een rendement van 400% heeft dan 1,4/4= 0,350 kilowatt elektricieitsverbruik per uur ofwel 0,350 x 720 = 252 kilowattuur per maand (met €0,40/kWu is dit €100,80 in deze maand) . Praktisch gezien fluctueert dit gedurende de dag en gedurende de maand. Een warmtepomp van 4-6 kW zou dit zonder veel problemen moeten leveren zolang er geen extreme koudeperiode is in die maand. Bij 1000 kuub gas verbruik per jaar is een besparing van 60-70% haalbaar ofwel minimaal ruwweg €400/per jaar of minimaal 712kg CO2, bij groene elektriciteit zelfs 1780 kg aardgas per jaar. Huizen, maar ook typen warmtepompen en mensen zijn verschillend, de werkelijke besparing kan dan uiteraard ook verschillen.
Door te investeren in duurzame energie oplossingen kunt u veel besparen. Meestal verdient u de investering sneller terug dan u denkt. Mede afhankelijk van de persoonlijke situatie is dit voor zonnepanelen momenteel circa 7 jaar. Het levert in ieder geval veel méér op dan rente op een spaarrekening en kan momenteel gezien worden als een veilige investering, met goed rendement.
Om een optimaal rendement te bereiken met zonnepanelen zijn de volgende zaken van belang: prijs van de panelen inclusief installatie in verhouding tot de opbrengst, duurzaamheid installatie (kwaliteit materialen, garantie), afstemming aantal zonnepanelen op uw energie verbruik, correcte plaatsing van de panelen en de hoogte van de terugleververgoeding van uw energieleverancier (salderen). Vooraf is het goed om een onafhankelijk advies in te winnen via een van onze energiecoaches. Die kan u ook helpen met beoordelen van offertes en eventuele subsidieaanvragen.
Neem contact op met de Provincie Limburg voor meer informatie over subsidies en financieringsmogelijkheden of ga naar de website van Energie Subsidiewijzer .